Bomenkompas voor allergeen pollen in Nederland

November 2025

Steeds meer steden investeren in vergroening om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Bomen spelen hierin een cruciale rol: ze zorgen voor verkoeling, biodiversiteit en een prettigere leefomgeving. Tegelijkertijd brengen sommige boomsoorten een minder zichtbare uitdaging met zich mee: de pollen die ze verspreiden kunnen bij veel mensen hooikoortsklachten veroorzaken. Voor een gezonde en leefbare omgeving is het daarom belangrijk om weloverwogen keuzes te maken bij nieuwe boomaanplant. Het nieuwe Bomenkompas biedt een waardevol hulpmiddel.

Recent is in het Nederlands Tijdschrift voor Allergie, Astma en Klinische Immunologie een artikel gepubliceerd waarin wordt toegelicht hoe het Bomenkompas tot stand is gekomen. GoHot-projectlid Letty de Weger en collega’s maakten een overzicht van de meest voorkomende boomsoorten in Nederland en de mate waarin hun pollen allergene klachten veroorzaken. Hierbij is gebruikgemaakt van internationale wetenschappelijke literatuur, de hoeveelheid pollen die de betreffende soorten jaarlijks in Nederland produceren en gegevens over gevoeligheid van Nederlandse patiënten voor verschillende boompollensoorten.

Deze combinatie van kennis heeft geleid tot een indeling van boomsoorten in vijf allergeniciteitsklassen. Het resultaat is een praktisch en toegankelijk instrument dat zowel professionals – zoals gemeenten, landschapsarchitecten en groenbeheerders – als particulieren helpt om bewuste keuzes te maken. Zo toont het kompas bijvoorbeeld welke soorten zeer sterk allergeen zijn en dus minder geschikt voor drukbezochte plekken als schoolpleinen, speelplaatsen of winkelgebieden. Tegelijkertijd biedt het inzicht in bomen die weinig tot geen klachten veroorzaken, maar die door klimaatverandering in de toekomst mogelijk meer pollen zouden kunnen produceren.

Het Bomenkompas helpt dus om zorgvuldig af te wegen welke bomen het beste passen bij een bepaalde locatie en doelgroep. Door te kiezen voor soorten die minder allergeen pollen produceren en door variatie in beplanting te stimuleren, kunnen pollenpieken worden beperkt en blijft de leefomgeving voor hooikoortspatiënten aangenamer.

Het volledige Bomenkompas is te vinden via Bomenkompas | LUMC en het bijbehorende wetenschappelijke artikel gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Allergie, Astma en Klinische Immunologie via Een bomenkompas voor allergeen pollen in Nederland - NTvAAKI.

Het bomenkompas is opgesteld door Letty de Weger (LUMC). Belangrijke bijdragen zijn geleverd door Henry Kuppen en Wendy van Batenbrug (Terra Nostra), Arnold van Vliet (Wageningen Universiteit), Anna van Leeuwen (GGD Rotterdam-Rijnmond), Hans de Groot en Liesbeth Bakker (Reinier de Graaf ziekenhuis).

Volgende
Volgende

Publicatie hitte en baby's