Kinderen zijn kwetsbaar in de hitte, zoals wereldwijd blijkt uit cijfers over sterfte en ziekte. Om de huidige kennis over hittestress bij kinderen samen te brengen, organiseerden we vanuit het GoHot project op 4 december een symposium op de Vrije Universiteit Amsterdam. Tijdens dit symposium presenteerden vier wetenschappers hun onderzoek naar de effecten van hitte gedurende de vroege levensloop, van de prenatale fase tot en met de kindertijd.
Symposium - Impact of Heat on Child Health
December 2025
Dr. Jeroen de Bont, assistent professor aan het Karolinska Instituut, opende het symposium met een online presentatie vanuit Zweden. Zijn presentatie ging over de effecten van hitteblootstelling tijdens de zwangerschap en geboorte op de gezondheid van pasgeborenen. Hij besprak resultaten uit twee grootschalige onderzoeksprojecten: ALERT, waarin de relatie tussen hitte en perinatale sterfte in Afrika wordt onderzocht, en HIGH Horizons, dat zich richt op zowel korte- als langetermijneffecten van hitte op verschillende geboorte-uitkomsten wereldwijd.
Hij liet zien dat blootstelling aan hoge temperaturen samenhangt met ongunstige geboorte-uitkomsten. Met name het laatste trimester van de zwangerschap, en de laatste week voor de geboorte, lijkt een zeer kwetsbare periode.
Voor resultaten van het ALERT project, zie de publicatie: A time-stratified, case–crossover study of heat exposure and perinatal mortality from 16 hospitals in sub-Saharan Africa | Nature Medicine
Dr. Jasper Been, kinderarts-neonatoloog bij het Erasmus MC en associate professor Perinatal Public Health, richtte zich in zijn presentatie op de relatie tussen hitte en vroeggeboorte in Nederland. Aan de hand van landelijke data liet hij zien dat vroeggeboorte vaker voorkomt in gebieden met een lagere sociaaleconomische status.
Daarnaast toonde hij aan dat een toename van het aantal hete dagen tijdens de zwangerschap samenhangt met een hoger risico op vroeggeboorte. Tijdens de hete zomer van 2023 werden naar schatting ongeveer 500 extra vroeggeboortes waargenomen. De grootste risico’s deden zich voor bij gezinnen met het laagste gezinsinkomen, zoals beschreven in Health disparities in the impact of prenatal temperature exposure on birth outcomes: A nationwide population-based study in the Netherlands - ScienceDirect.
Eline van de Kamp, onderzoeker infant thermofysiologie aan de VU Amsterdam en GoHot projectlid, richtte zich in haar presentatie op de periode na de geboorte, met specifieke aandacht voor baby’s. Ze liet zien dat baby’s extra kwetsbaar zijn tijdens hitte, onder andere doordat zij sterk afhankelijk zijn van volwassenen om verkoeling te zoeken, kleding aan te passen en voldoende gehydrateerd te blijven.
Tegelijkertijd is er nog weinig onderzoek gedaan naar de thermoregulatie van baby’s. De groep verschilt van volwassenen: zij hebben onder andere een grotere lichaamsoppervlakte in verhouding tot hun massa en een relatief hoge metabole warmteproductie, wat invloed heeft op hun thermische balans. De eerste resultaten van het GoHot onderzoek laten zien dat baby’s goed in thermisch balans kunnen blijven bij 34°C en 20% relatieve luchtvochtigheid. Dit doen zij vooral door een toename van zweetproductie en -verdamping.
Meer over de thermoregulatie bij baby’s is te lezen in de publicatie Narrative Review on Infants’ Thermoregulatory Response to Heat
Tot slot sprak Dr. Shawnda Morrison, assistant professor aan de University of Ljubljana en externe adviseur van het GoHot project. In haar presentatie benadrukte zij dat hogere omgevingstemperaturen samenhangen met lagere niveaus van fysieke activiteit. Dit is zorgwekkend, aangezien meer dan 80% van de kinderen en jongeren tussen de 6 en 17 jaar wereldwijd de beweegrichtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) niet haalt. Omdat kinderen door de WHO worden aangemerkt als een kwetsbare groep, maar vaak onvoldoende worden meegenomen in volksgezondheidsbeleid, pleitte zij voor meer expliciete aandacht voor deze groep.
Een belangrijk thema in haar bijdrage was het versterken van gezondheidsweerbaarheid op jonge leeftijd. Door kinderen te ondersteunen in veilig en actief bewegen, ook bij hogere temperaturen, kan zowel hun huidige gezondheid als hun weerbaarheid tegen klimaatverandering op de lange termijn worden verbeterd.
Kon je er niet bij zijn? De opname van het symposium, met alle vier presentaties, is hier terug te zien: Impact of Heat on Child Health - symposium - YouTube
